Program tanımları
ORTAÇAĞ TARİHİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
GÜZ YARIYILI
DERS İÇERİKLERİ
TARİH ARAŞTIRMA USULLERİ
4 Saat/Hafta, T 4, 4 Kredi , 8 AKTS
Amaç/İçerik: Tarihin tanımı ve konusu, tarih yazım çeşitleri, kaynak tenkidi, tarihi
olayların yorumlanması, kaynak toplama ve fişleme, sentez, öğrencinin tez
hazırlamasına yönelik diğer bilimsel araştırma teknikleri.
Değerlendirme Yöntemleri : Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar :
- TOGAN, Z.V., Tarihte Usul, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1950.
- ÇANDARLIOĞLU, Gülçin, Tarih Metodu, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları
Vakfı, 2003.
- KÜTÜKOĞLU, M., Tarih Araştırmalarında Usul, İstanbul : Kubbealtı Neşriyat,
1991.
Dersi Veren : Prof. Dr.Gülçin ÇANDARLIOĞLU
HÜKÜMDARLIK ALAMETLERİ
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 4 AKTS
Amaç/İçerik: Hakimiyetin kaynağı, hükümdarların kullandıkları unvanlar, semboller ve
bunların anlamları.
Önkoşulu:
Değerlendirme Yöntemleri : Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar:
- MERÇİL E., Selçuklularda Hükümdarlık Alametleri, Ankara, 2007.
Öğretim Üyesi veya Üyeleri: Prof. Dr. E. MERÇİL
ORTAÇAĞ TARİHÇİLERİ
4 Saat/Hafta, T 4, 4 Kredi, 8 AKTS
Amaç/İçerik: Türk-İslam dünyasında ve Bizans’ta tarihçilik, önemli tarihçiler ve
yazma eserleri, bunların neşirleri ve tercümeleri, ortaçağ tarihçileri ile ilgili araştırma
eserleri, makaleler, ansiklopedi maddeleri, öğrencilere konuyla ilgili ödev.
Değerlendirme Yöntemleri : Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar :
- TOGAN, Z.Velidi, Tarihte Usul, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1950.
- GÜNALTAY, Şemsettin, İslam Tarihinin Kaynakları: Tarih ve Müverrihler,
İstanbul : Endülüs Yayınları, 1991.
- ROSENTHAL, Fr., A History of Muslim Historiograhy, Leiden : E. J. Brill, 1968.
- ŞEŞEN, Ramazan, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul: İslam
Tarih Sanat ve Kültürünü Araştırma Vakfı, 1998.
Dersi Veren : Yrd. Doç. Dr. Emine UYUMAZ
KALMUKLAR VE TÜRKİSTAN HANLIKLARIYLA MÜNASEBETLERİ
3 Saat/Hafta, T 3, 3 Kredi, 6 AKTS
Amaç/İçerik: Cungar Hanlığı ve İdil-Kalmukları tarihiyle bunların Türkistan
Hanlıklarıyla münasebetleri üzerinde durulacaktır.
Değerlendirme Yöntemleri: Yazılı sınav.
Önerilen Kaynaklar:
- Biçurin (Yakinf), N. Ya., İstoriçeskoye Obozreniye Oyratov, Kalmıkov, s XV
Stoletiya do Nastayeşçego Vremeni, 2. baskı, Elista, 1991.
- Çernişev, A. İ., O Perekoçevke Voljkih Kalmıkov v Cungariyu v 1771 g.
(Obşçestvo i Gasudarstvo v Kitaye): Tezisı Dokladov, Moskva, 1984.
- Moiseyev, V. A., Djungarskoye Hansvo i Kazahi (XVII.-XVIII. vv.), Alma-Ata,
1991.
- Zladkin, İ. Ya., İstoriya Djungarskogo Hanstva (1635-1758), 1983, Moskova.
- Moiseyev, V. A., Djungarskoye Hansvo i Kazahi (XVII.-XVIII. vv.), Alma-Ata,
1991.
- Nefedyev, N., Podrobnıye Svedeniya o Voljskih Kalmıkah, Sanktpeterburg,
1834.
Dersi veren: Doç. Dr. Osman YORULMAZ
SELÇUKLULARDA TARİH YAZICILIĞI
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 4 AKTS
Amaç/İçerik: Selçuklu Devleti’nin hakim olduğu coğrafyadaki tarih yazıcılığı ile
dönemin tarihçilerinin kaleme aldığı eserlerde hanedanlık hakkında verilen bilgiler ve
bunların değerlendirilmesi üzerinde durulacaktır.
Önkoşulu:
Değerlendirme Yöntemleri: Yarıyıl sonu ödev değerlendirmesi/Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar :
- Turan, Osman, Türkiye Selçukluları Hakkında Resmî Vesikalar, Metin, Tercüme
ve Araştırmalar, TTK Antara 1988.
- Günaltay, Şemseddin, İslâm Tarihinin Kaynakları Tarih ve Müverrihler, İstanbul
1991.
Dersi Veren: Yrd. Doç. Dr. Emine UYUMAZ
TÜRK DÜNYASI KÜLTÜR TARİHİ
4 Saat/Hafta, T 4, 4 Kredi , 8 AKTS
Amaç/İçerik: Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan gibi
Türk Cumhuriyetleri ile Tatarlar, Başkurtlar, Altay Türkleri gibi çeşitli Türk
topluluklarının tarihi ve kültürel özellikleri ve konularla ilgili çeşitli slaytlar
Değerlendirme Yöntemleri : Yarıyıl sonu ödev değerlendirmesi/Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar :
- KAFESOĞLU, İ., Türk Milli Kültürü, İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 1983.
- ÖGEL, B., İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihine Giriş, Ankara: Türk Tarih
Kurumu, 1987.
- ÖGEL, B., Türk Kültür Tarihine Giriş, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1981.
- ÖGEL, B., Türk Mitolojisi, Ankara : Selçuklu Tarih ve Medeniyeti Enstitüsü,
1971.
- SİNOR, D., Erken İç Asya Tarihi, İstanbul: İletişim Yayınları, 2002.
Dersi Veren : Prof.Dr.Ahmet TAŞAĞIL
SEMİNER
3 Saat/Hafta, T 3, 0 Kredi, 3 AKTS
Amaç/İçerik: Yüksek Lisans Tez yazımından önce öğrencilere araştırma yapma ve
elde ettikleri verileri ilmi metodlar ile kaleme alma alışkanlığı kazandırmak
maksadıyla her hangi bir konuda ödev verilmesi.
Değerlendirme Yöntemleri: Ödev Değerlendirmesi
Önerilen Kaynaklar:
- KÜTÜKOĞLU, M., Tarih Araştırmalarında Usul, İstanbul: Kubbealtı Neşriyat,
1991.
- Ayrıca öğrenciler kendi seçtikleri konularla ilgili kaynakları kendileri tespit edip
incelemekte.
Dersi Veren: Doç. Dr. Hayrunnisa ALAN
BAHAR YARIYILI
TARİH FELSEFESİ
4 Saat/Hafta, T 4, 4 Kredi , 8 AKTS
Amaç/İçerik: Tarih felsefesinin bir disiplin olarak ortaya çıkması, antik ve ortaçağda
tarih kavramı, felsefe ve tarih ilişkisi, çeşitli tarih felsefeleri, önemli tarih felsefecileri
ve görüşleri.
Değerlendirme Yöntemleri : Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar :
- TOGAN, Z.V., Tarihte Usul, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1950.
- ÇANDARLIOĞLU, Gülçin, Tarih Metodu, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları
Vakfı, 2003.
- UÇAR, Şahin, Tarih Felsefesi Meseleleri, İstanbul: Nehir Yayınları, 1997.
- ÖZLEM, Doğan, Tarih Felsefesi, İstanbul : Anahtar Kitaplar Yayınları, 1994.
Dersi Veren : Prof. Dr.Gülçin ÇANDARLIOĞLU
ORTAÇAĞ COĞRAFYACILARI
4 Saat/Hafta, T 4, 4 Kredi , 8 AKTS
Amaç/İçerik: Ortaçağdaki coğrafyasının ortaya çıkışı ve özellikleri, önemli
coğrafyacılar, seyyahlar ve eserleri, el yazma coğrafya kitapları ve haritalarının
neşirleri ve tercümeleri, bu konulardan bahseden eserler, ansiklopedi maddeleri ve
makaleler, her öğrenci bir ödev.
Değerlendirme Yöntemleri :Yazılı Sınav
Önerilen Kaynaklar :
- BLACHERE, R., Esctraits des Princi-paux Geographes Arabes du Moyen
Age, Paris 1932
- Dictionary Scientific Biography, New-York 1981.
- Encylopedie de l’Islam, nouvel edition, Leiden : E.J. Brill, 1960-2004.
- İslam Ansiklopedisi, I-XIII, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı, 1986.
- ŞEŞEN, R., Müslümanlarda Tarih Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul: İslam Tarih
Sanat ve Kültürünü Araştırma Vakfı, 1998.
Dersi Veren : Yrd. Doç. Dr. Emine UYUMAZ
XII.-XVI. YÜZYIL ORTA ASYA TARİHİ KAYNAKLARI
2 Saat/Hafta, T2, 2 Kredi, 4 AKTS
Amaç/İçerik: Maveraünnehir, Horasan ve İran coğrafyasının XII.-XVI. asırlar tarihi ile
ilgili kaynakların tespiti, tanıtımı ve değerlendirilmesi.
Değerlendirme Yöntemleri: Ödev Değerlendirmesi/Yazılı Sınav
Önerilen Kaynaklar:
- TOGAN, Z.V., Tarihte Usul, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1950.
- BROWNE, E., A literary history of Persia, I-IV, Cambridge : Cambridge
University, 1956.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi rehberi, ed. İsmet Binark, haz. Yusuf İhsan Genç,
Abdülmecid Mutaf, Ankara : Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü
Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, 1992.
Dersi Veren : Doç. Dr. Hayrunnisa ALAN
SELÇUKLU SARAY TEŞKİLATI
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi , 4 AKTS
İçeriği: Selçuklu merkez teşkilatı kapsamında, hükümdar, yaşadığı mekan ve
buradaki görevliler.
Önkoşulu:
Değerlendirme Biçimi (Sınav/Ödev): Sınav
Dersi Veren : Prof. Dr. Erdoğan MERÇİL
ORTAÇAĞDA ŞEHİRCİLİK
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi , 4 AKTS
İçeriği:Ortaçağ İslam Dünyasında şehircilik, şehirlerin yapısı ve o dönemin belli başlı
şehirleri üzerinde durulmaktadır.
Önkoşulu:
Değerlendirme Yöntemleri: Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar:
- Barthold, W., Moğol İstilasına Kadar Türkistan, çev. H. D. Yıldız, Ankara 1990.
- Baykara, Tuncer, “Türkiye Selçuklularında Şehir/Kent ve Şehirliler/Kentliler”,
Anadolu Selçukluları ve Meylikler Dönemi Uygarlığı I, KBY Ankara 2006.
- Can, Yılmaz, “Anadolu Öncesi Türk Kenti”, Türkler, III.
- Cezar, Mustafa, Anadolu Öncesi Türklerde Şehir ve Mimarlık, İstanbul 1977.
- Eravşar, Osman, “Ortaçağ Anadolu Kentleri”, Türkler, VII, 333- 344.
- İ.A. “Şehir” mad.
- Öcal, S., “Türklerde Yerleşim ve İlk Türk Şehirleri”, T DA, Sayı 23, İstanbul 1983.
- Özcan, Koray, “Anadolu-Türk Kent Tarihinden Bir Kesit: Selçuklu Döneminde
Anadolu-Türk Kent Modelleri”, Bilig, Sayı 38, 2006.
- Sümer, F., Eski Türklerde Şehircilik, Ankara 1994.
- Şeşen, R., İslâm Coğrafyacılarına Göre Türkler, TTK Ankara 2001.
Dersi Veren: Yrd. Doç. Dr. Emine UYUMAZ
TÜRKİSTAN’DA BAĞIMSIZLIK HAREKETLERİ (Çarlık Dönemi)
3 Saat/Hafta, T 3, 3 Kredi, 6 AKTS
Amaç/İçerik: Çarlık Rusya’ya karşı İdil-Yayık ve Türkistan coğrafyasında meydana
gelen, Aldar İsekeyev, Kusum Kulekeyev, Karasakal, Batırşa Molla, Kenesarı
Kasımulı, Mahambet Ötemisov vd. liderler öncülüğünde baş gösteren bağımsızlık
hareketleri incelenecektir.
Değerlendirme Yöntemleri: Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar:
- Viyatkin, M., Oçerki İstorii Kazahskoy SSR (s Drevneyşih Vremyon po 1870 g.),
I, Leningrad, 1941.
- Viyatkin, M., Batır Sırım, M.-L., 1947.
Dersi veren: Doç. Dr. Osman YORULMAZ
ORTA ASYA TÜRK TARİHİ KAYNAKLARI
4 Saat/Hafta, T 4, 4 Kredi , 8 AKTS
Amaç/İçerik: Cengiz Han döneminden Sovyet dönemine kadar olan dönemde Orta
Asya Türk tarihi konusunda Arapça, Farsça, Moğolca kaynakların tanıtımı ve bu
kaynakların değerlendirilmesi.
Değerlendirme Yöntemleri : Ödev değerlendirmesi/Yazılı sınav
Önerilen Kaynaklar :
- ORKUN, H.N., Eski Türk Yazıtları, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988.
- TAŞAĞIL, Ahmet, Gök-Türkler I, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1995.
- TOGAN, Z.V., Tarihte Usul, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1950.
- ŞEŞEN, Ramazan, Müslümalarda Tarih Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul: İslam
Tarih Sanat ve Kültürünü Araştırma Vakfı, 1998.
Dersi Veren : Prof.Dr. Ahmet TAŞAĞIL
