Mimarlık Tarihi Yüksek Lisans Programı
Ders Listesi
Zorunlu Dersler
Readings on History of Architecture
Seminer
Uzmanlık Alan Dersi
Qualitative and Quantitative Methods in Architectual Research 20. Yüzyıl Türkiye Mimarlığı
Ancient Architecture - Ancient Cities
Seminer
Uzmanlık Alan Dersi
Seçmeli Dersler
Osmanlı Mimarlığında Karşılaşmalar
Geç Dönem Osmanlı Mimarlığı
Geç Antik - Bizans Kenti ve Mimarlığı
1950 Sonrası Çağdaş Mimarlık
European Architecture
History of Islamıic Arhitecuture between Maghreb and India
Life and Society in Hellenistic and Roman Antiquity: Pompeii and Herculaneum
Kentsel-Kırsal Kültür Varlıklarını Belgeleme Yöntemleri
Türkiye'de Mimari Mirası Koruma Politikaları
Antik Cagdan Günümüze Yapı Tipolojileri
Evolution of Industrial Design
Erken ve Klasik Osmanlı Mimarlığı
Batı Modernitesine Giriş: Manyerizm ve Historisizm
History of Italian Contemporary Architecture
Ders İçerikleri
Readings on History of Architecture (Mimarlık Tarihinde Okumalar)
Ders kapsamında mimarlık tarihyazımına ilişkin anahtar kavramların ikincil kaynaklar üzerinden tartışılması ve öğrencilerin ilgi alanlarına uygun olarak seçecekleri temel metinler üzerinde bir yakın okuma yaparak, tartışılan kavramlar bağlamında ele aldıkları metinleri irdelemeleri öngörülmektedir.
Seminer
Seminerler; öğretim elemanları, çağrılı konuşmacılar ve derse kayıtlı öğrenciler tarafından verilir. Öğrenci Sunumları, tez çalışmaları kapsamında da olabilir.
Uzmanlık Alan Dersi
Danışmanın yönetimindeki tez seviyesinde olan tüm yüksek lisans öğrencilerinin çalışma konularının ve bu konulardaki yeni gelişmelerin değerlendirilmesi.
Qualitative and Quantitative Methods in Architectual Research (Mimarlık Araştırmalarında Niteliksel ve Sayısal Yöntemler)
Araştırma kavramı, türleri, niteliksel ve sayısal içerikli araştırmalar, çeşitli yaklaşımlar ve teknikler. Araştırma probleminin tanımlanması ve ortaya konması. Varsayımların oluşturulması. Araştırma tasarımı ve ön planlama aşaması: Kapsam, süreç ve zaman planlaması. Veri toplanması, çözümlenmesi ve değerlendirilmesi, temel istatistik metotlarının,parametrik ve parametrik olmayan veriler için kullanılan istatistik tekniklerin ve kullanım amaçlarının tanıtılması: regresyon, korelasyon, çok değişkenli analiz teknikleri, sınıflandırma, hipotez sınama vb. amaçlarla kullanılan ileri istatistik teknikleri. Diğer veri toplama yöntemleri: Görüşme, gözlem, soru sorma, arşiv, hazır bilgi vb. Araştırmanın duyurulması: Rapor, bildiri, makale yazım yöntemleri. Güvenilirlik ve geçerlilik problemi.
20. Yüzyıl Türkiye Mimarlığı
Cumhuriyet'in devraldığı mimari mirasa kısa bir değinme ve "Milli Mimari" olarak adlandırılan düşünce ve tasarım önerileri ile "Modernizm" kavramlarının irdelenmesinden başlayarak Cumhuriyet döneminin yapım programları, öncelikleri, eğitim ve örgütlenme sorunları ve başlıca çalışma ve yapıtlarıyla mimarların tanınıp irdelenmesinin yapıldığı bir içerikle sürdürülmektedir.
Ancient Architecture - Ancient Cities (Antik Kentler)
Lisans eğitiminde verilen antik mimarlık bilgilerini temel alarak bu konuda daha derinlemesine çalışmayı amaçlayan bu derste antik kentler, antik dokular ve yapı tipleri incelenecektir. Daha geniş ölçekte ise bu araştırma seçilmiş tarihi bir coğrafyada uygulanacak ve özellikle karşılaştırmalı bir çalışma tarzı hedeflenmektedir. Bu bağlamda ögrencilerle konu olarak seçilen kent ve tarihi bölgelerin yerinde incelenmeleri öngörülmektedir.
Seminer
Seminerler; öğretim elemanları, çağrılı konuşmacılar ve derse kayıtlı öğrenciler tarafından verilir. Öğrenci Sunumları, tez çalışmaları kapsamında da olabilir.
Uzmanlık Alan Dersi
Danışmanın yönetimindeki tez seviyesinde olan tüm yüksek lisans öğrencilerinin çalışma konularının ve bu konulardaki yeni gelişmelerin değerlendirilmesi.
Osmanlı Mimarlığında Karşılaşmalar
Osmanlı Mimarlığı'na giren geleneksel tutumlara yabancı unsurların benimsenme ve dönüşme süreçleri; Doğulu ve Batılı geleneklerin yeni bir Osmanlı Mimarlığı ifadesi ile arayışlara katkıları; Osmanlı Mimarlığının yabancı etkiler önünde tanımlanması, geç dönem Osmanlı Mimarlığı'nda geçmişin değerlendirilmesi.
Geç Dönem Osmanlı Mimarlığı
Değişimin toplumsal / kültürel zemini, düşünce akımları ve eğilimler, mimarlık programları, talepler ve gereksinmeler ile mimarlık eğitimi, mimar/ yabancı mimar sorunu, kimlik ve aidiyet sorunsalı yapıtlar aracılığıyla irdelenmekte ve daha çok İstanbul örnekleri üzerinde yerinde gözlemlerle konunun seminer çalışmaları yoluyla tartışmaya açılması amaçlanmaktadır.
Geç Antik - Bizans Kenti ve Mimarlığı
Geç Antik-Geç Roma mimari geleneği, tonoz ve kubbe mimarisinin doruk noktasıdır. Bu yeni dönemde artan işlev çeşitliliği bu kültürün teknik imkanlarını sonuna kadar kullanarak yeni yapı türleri üretmiş; savunma yapılarından, su kemerlerinden, hamam ve hipodromlara varan bir yapı katalogu sunmuştur. Dönemin inşaat teknolojisinin tasarım olgusunu etkileyişinin incelenmesi, dersin ana konularındandır. Yeni din Hıristiyanlığın emrine verilen bütün mali imkanlar ile aynı teknoloji kullanılarak anıtsal kiliseler yapılırken, yaratılan biçimler ayrı bir konu olmaktadır. Aynı dönemde yaratılan dinselliği olmayan şehir surları, hamamlar, mozole ve saraylar dersin konularıdır. Geç Antik dönemin başyapıtı Ayasofya'dan sonra Bizans mimarisinin yeni tuttuğu yol, İstanbul anıtlarının en gözde örneklerini (Bodrum Camisi, Fenari İsa, Zeyrek Camileri gibi ) yaratmıştır. Ayrıca, çevre coğrafyada (Suriye, Ermeni bölgeleri) ortaya çıkan mimari, geniş problem yükü ile yarıyılı meşgul edecektir. Geç Antik dönemin ve Bizans kültürünün kenti, son on yılların çalışmaları içinde yavaş yavaş belirmeye başlamıştır; ayrı bir konu paketi olarak bu dönemin yerleşmeleri incelenecektir.
1950 Sonrası Çağdaş Mimarlık
1950 sonrası dünya mimarisi. Modern sonrası başlayan çoğulcu anlayışta bir çok akımın uygulanma şansı doğmuş olduğu görülmektedir. Bu derste Ekspresyonizm, Organımsı, Brütalizm, gibi akımlar en son örnekleriyle incelenmekte, daha sonra ise Post-Modern anlayış gerek kuramsal alanda gerekse somut örnekleriyle ele alınmaktadır. En son olarak Post-Modern Akımdan türeyen Dekonstrüktivizm ve Pop Mimari gibi anlayışlar ele alınmaktadır.
European Architecture (Avrupa Mimarlığı)
Orta Çağdan, Çağdaş Mimarlık Akımlarının ortaya çıktığı 20. yüzyıl başlarına değin Avrupa'da mimarlığın gelişimi ele alınmaktadır. Bu gelişim, Erken Hıristiyanlık, Romanesk, Gotik, Rönesans, Barok, Rokoko, Aydınlanma Dönemleri olarak alt bölümler halinde incelenmektedir. Her dönemin mimarlık üslubu yapısal ve bezemesel açıdan incelenerek, mimarlık kuramları tanıtılmakta ve toplum yapısıyla mimari ürün arasındaki ilişkiler araştırılmaktadır.
History of Islamic Architecture between Maghreb and India (Magrip'ten Hindistan'a İslam Mimarlık Tarihi)
Başlangıcından 18. yüzyıl sonuna kadar İslam Ülkelerinde mimarlığın gelişimi ele alınmaktadır. Bu gelişim, Emeviler, Abbasiler, Mısır, Suriye, Kuzey Afrika, İspanya, İran ve Hindistan daki Müslüman Türk devletleri olarak alt bölümler halinde incelenmektedir. Her dönemin mimarlık üslubu yapısal ve bezemesel açıdan incelenerek, mimarlık düşüncesi tanıtılmakta ve toplum yapısıyla mimari ürün arasındaki ilişkiler araştırılmaktadır.
Life and Society in Hellenistic and Roman Antiquity: Pompeii and Herculaneum (Pompeii ve Herculaneum Örnekleriyle Helenistik ve Roma Dönemlerinde Yaşam ve Toplum)
Antik çağ konut geleneği, Roma devri kentsel gelişim, Vezüv kentleri tarihi ve keşiflerinin tarihi, Pompeii mimarisi, Herculaneum mimarisi, yeni arkeolojik araştırmalar ve araştırma yöntemleri, Roma döneminin ekonomik ve sosyal tarihi, Casa del Fauno ve Villa dei Misteri yapılarının detaylı mimari incelemesi, Pompeii konutlarının mekansal tasarımları, Pompeii’de mozaik dekorasyon, Herculaneum’da duvar freskoları, başka Roma devri eyaletlerdeki konut mimarisi.
Kentsel-Kırsal Kültür Varlıklarını Belgeleme Yöntemleri
Kentsel ve kırsal kültür varlıklarının tanımı ve özellikleri üzerine tarihi bilgi. Kültür varlıklarının saptanmasının ölçütleri ve çeşitli modelleri. "Belgeleme Fişi" modellerinin hazırlanması. Örnekler üzerinde uygulama. Kültür varlıkları verilerinin belgelik oluşturmak üzere düzenlenme modelleri.
Türkiye'de Mimari Mirası Koruma Politikaları
Doğal ve kültürel varlıklara bütüncül olarak bakmak; değişik ölçekteki uygulamaların niteliğini belirlemek; araştırma-uygulama sürecindeki birikimin niteliğinin irdelenmesi.
Antik Cağdan Günümüze Yapı Tipolojileri
Antik çağdan günümüze kadar gelebilen birçok yapı tipi bulunmaktadır. Bunlar zaman icinde günün moda, ihtiyaç ve dünya görüşüne göre değişime uğramıştır. Bunun tam tersi de geçerli olabilmekte ve bazı yapı türleri zamanı çok fazla değişikliğe uğramadan geçirebilmiştir. Metod olarak her dönem belirli bir yapı tipi seçilecek ve bu tipin toplumsal ihtiyaçlara göre gelişmi ve değişimi analiz edilecektir. Bu bağlamda kültürel farklılıkları da daha net ortaya koyabilmek icin uzak doğu veya latin amerika gibi farklı kültürel ortamlar da ders programına entegre edilmeye çalışılacaktır.
Evolution of Industrial Design (Endüstri Tasarımının Evrimi)
Endüstri tasarımını evriminin bir incelemesi. Ders endüstri tasarımındaki öncü akımları tanıtmaktadır. Bu alandaki güncel eğilimler tartışılırken biçim yaratma kavramları da incelenecektir.
Erken ve Klasik Osmanlı Mimarlığı
Erken Osmanlı ve Klasik Osmanlı mimari programı ve yapılarının mekan, kütle, cephe ve strüktür tasarımının detaylı olarak incelenip gelişim sürecinin irdelenmesi. Bu gelişimin ortaya çıkmasındaki sosyal, kültürel ve ekonomik koşulların araştırılması ve tartışılması.
Batı Modernitesine Giriş: Manyerizm ve Historisizm
Batı modernitesinin tanımları ve tarihsel koşulları. Bir kopuş ve süreklilik olarak Rönesans. Rönesans ve zaman-mekan algılayışında yeni boyutlar. Rönesans ve beden: bale. Rönesansın eşikleri: Erken-, Yüksek Rönesans ve manyerizm aşamalarının tarihsel ve kültürel bağlamları. Bu farklılaşmaların resim ve mimarlıkta izlenmesi.
Bir antiklasisizm ve antinatüralizm olarak manyerizm. Manyerizm ve modern öznenin doğuşu: yabancılaşma. Edebiyatta ve politika kuramında manyerizm.
Şimdiki zamanı göreceleştirmek: historisizm. Kronolojik egzotizmler, zaman içinde yolculuklar. Harabenin şiiri ve öncelenmiş harabe. Varlıktan dile kayış: alegorik temsil. Bedenin aydınlanması: romantizm. Sahiciliğin yitimi ve modernite.
History of Italian Contemporary Architecture (Çağdaş İtalyan Mimarlık Tarihi)
Ders 20. yy başından günümüzdeki mimarlık eğilimlerine kadarki süreç içinde İtalyan Mimarlık Tarihini oluşturan mimarlık kültürünün her döneminin mimarisi, görsel imgeleri ilgili örnekler üzerinden tartışarak ele almayı amaçlamaktadır. Ders kapsamında Fütürizm gibi avangard eğilimlerden hi-tech gibi çağdaş yaklaşımlar ile özellikle Modern Hareketin mimari deneyimi üzerinde odaklanarak farklı üslup ve akımlar ele alınarak tüm mimari üsluplara değinilecektir.
Bu bağlamda Giuseppe Terragni, Aldo Rossi, Carlo Scarpa, ve Renzo Piano gibi mimarlar ve mimarlıkları detaylı olarak ele alınarak söz konusu mimarların tasarım, restorasyon ve kentsel planlama gibi konulardaki felsefeleri irdelenmeye çalışılacaktır.
