Program tanımları
Lisansüstü Hazırlık Programı
Yüksek Lisans Programı'na kabul edilen öğrencilerin hepsi ve Doktora Programı'na başlayacak öğrencilerden gerekli görülenler Lisansüstü Hazırlık Programı'na katılırlar. Edebiyatın çeşitli alanlarına giriş niteliğindeki derslerin verildiği programda, öğrencilerin Osmanlıcasının ve yabancı dillerinin yeterli düzeye gelmesi amaçlanmaktadır. Bazı öğrenciler, bilgi düzeylerine göre, Osmanlıca ve/ya da İngilizceden muaf tutulabilirler.
Lisansüstü Hazırlık Programı Dersleri
EDEB 401 Türk Edebiyatına Giriş I
Başlangıçtan Tanzimat’a kadar genel bir perspektif kazandırmayı hedefleyen bu derste en eski Türk şiirleri, Orhon Yazıtları, Divanü Lugati’t-Türk, Kutadgu Bilig ve Dede Korkut gibi belli başlı yapıtlar, 13. yüzyıl edebiyatının önde gelen adları (özellikle Yunus Emre) ve 14. yüzyıldan 19. yüzyılın ortasına kadar divan edebiyatı ele alınacaktır.
EDEB 402 Türk Edebiyatına Giriş II
Tanzimat döneminden günümüze Türk edebiyatına genel bir bakış niteliğindeki bu derste roman, öykü, tiyatro, şiir, makale ve eleştiri türlerinin modern dönemdeki gelişmeleri üstünde durulacaktır. Başlıca edebiyat akımlarının ahlaki ve estetik savları, önemli edebiyat tartışmaları ve edebiyatın toplumsal etkisi incelenecektir. Metinler, çeşitli türlere ait önemli yapıtlardan seçilecektir.
EDEB 403 Edebiyat Kuramları
Bu ders kuramsal temele dayalı edebiyat eleştirisi için geniş çaplı donanım sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Batı edebiyatı tarihine, edebiyat akımlarına, belli başlı türlere ve önemli bazı edebiyat terimlerine genel bir bakıştan sonra modern edebiyat ve eleştiri kuramları ele alınacak, biçimci, yapısalcı, Marksist, feminist, psikanalitik ve yapısalcılık sonrası yaklaşımlara öncelik verilecektir. Okunacak metinler, Türkçesi bulunanlardan seçilecek, bunlar arasında Aristo, Barthes, Benjamin, Eagleton, Escarpit, Freud, Genette, Jameson, Lukacs, Ong ve Todorov'un yapıtları bulunacaktır. Öğrencilerin sık sık okuma raporları hazırlamaları, bir dönem ödevi yazmaları ve bu konudaki hazırlıklarını sınıfta sunmaları beklenmektedir.
EDEB 405 Yazılı Anlatım
Bu derste öğrencilerin dil becerilerini ve yazılı anlatım yeteneklerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Kompozisyon öğeleri (tez, düzenleme, üslup, ton), anlatım teknikleri (özet, alıntı, yorum), yazım ve kaynak gösterme kuralları gözden geçirilecek, çeşitli metinler değerlendirilecektir. Ders, bilimsel / eleştirel yazı üstünde yoğunlaşacak, öğrenciler bir dizi yazı ve düzeltme alıştırması yapacaklardır.
EDEB 411 Osmanlıca I
Osmanlıcaya giriş niteliğindeki bu derste çeşitli metinlerin okunması ve yazı alıştırmalarıyla Osmanlıcanın temelleri öğretilecektir. Emiroğlu
EDEB 412 Osmanlıca II
Öğrencilerin Osmanlıca bilgilerini geliştirmeyi amaçlayan bu derste Osmanlıca dilbilgisine ait temel bilgiler okumalarla ve yazı alıştırmalarıyla pekiştirilecektir.
EDEB 414 Halk Edebiyatına Giriş
Bu derste öğrencilere, Türk folkloru ve sözlü edebiyatının temel konuları tanıtılacak, (a) Avrupa ve Türkiye'deki halkbilimi çalışmalarının kısa tarihi ve (b) destanlar, âşık hikâyeleri, masallar, halk mizahı örnekleri (Nasreddin Hoca, ve Bektaşi fıkraları, politik şakalar), atasözleri, bilmeceler, duvar yazıları ve onomastik gibi Türk folkloruna ait türler ele alınacaktır. Derste, sınıf tartışması, film, slayt gösterimi ve halk sanatçılarının canlı gösterisini de içeren çeşitli öğretim yöntemleri kullanılacaktır. Oğuz
EDEB 416 Eleştiri
Osmanlı'dan günümüze Türkiye'de edebiyat eleştirisinin gelişimini eleştirel bir yaklaşımla irdeleyecek olan bu derste okunacak metinler, Ataç, (N.) Kemal, Moran, Parla, Şinasi, (A.) Şuayb, Tanpınar, Uşaklıgil ve Ziya Paşa gibi yazarların yapıtlarından seçilecektir
EDEB 418 Osmanlıca Edebiyat Metinleri
Bu ders öğrencilerin Osmanlıca edebiyat metinlerini okuma yeteneklerini geliştirmeyi ve kelime bilgilerini artırmayı amaçlamaktadır. Okunacak metinler arasında elyazması yapıtların yanı sıra şiirler, makaleler, gazete yazıları ve öyküler bulunacaktır.
EDEB 421 Farsça I
Farsçaya giriş niteliğindeki bu ders öğrencilerin temel dilbilgisi ve okuma yeteneklerini geliştirmeyi ve kelime bilgilerini artırmayı amaçlamaktadır.
EDEB 422 Farsça II
Bu ders öğrencilerin kısa metinleri okuma yeteneklerini geliştirmeyi amaçlamaktadır.
EDEB 424 Divan Edebiyatına Giriş
"Divan edebiyatı nasıl bir edebiyattır?" sorusundan yola çıkarak Divan edebiyatının biçim ve içerik yönünden bugünden farklı olan estetik yapısını ve anlayışını tanıtmayı amaçlayan bu derste öncelikli olarak aruz vezni‚ uyak yapısı ve nazım türleri üzerinde durulacaktır. Ayrıca söz sanatları ve "mazmun"lar ele alınacaktır. Tezcan
EDEB 425 Araştırma ve Yazma
Bu derste akademik araştırma yöntemleri ele alınacak, kaynaklar (araştırma kütüphaneleri, başvuru yapıtları, kataloglar, sözlükler) öğrencilere tanıtılacaktır. Ayrıca öğrencilerin yazılı anlatım yetenekleri geliştirilecek, anlatım teknikleri ve kaynak gösterme kuralları üzerinde durularak çeşitli metinler üzerinde çalışmalar yapılacaktır.
Yüksek Lisans Programı
Yüksek lisans derecesi adaylarının, hazırlık yılından sonra en az 33 kredilik ders almaları ve Türkçe, Osmanlıca ve İngilizce yeterliliklerini kanıtlamaları zorunludur. Bölüm, adayların uzmanlaşma alanlarına göre şu dilleri öğrenmelerini de zorunlu kılabilir: 13. yüzyıl edebiyatı ve Osmanlı edebiyatı için Farsça ve/ya da Arapça; Eski Türk edebiyatı ve Türki edebiyatlar için bir Türki dil ve Rusça; 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl edebiyatı için Fransızca ve/ya da Almanca. Yüksek lisans derecesi adayları birer tez hazırlamak ve savunmak zorundadırlar. Öğrencilik süresince genel not ortalaması 3.0'ün altına düşmemelidir. Dil dersleri ve tez çalışmaları kredisizdir.
Yüksek Lisans Programı Dersleri
EDEB 503 Divan Edebiyatı
Divan edebiyatının en önemli nazım (gazel, kaside, mesnevi) ve nesir (tezkire, tevarih, risale) türlerinin ele alınacağı bu derste öğrencilerin Osmanlı edebiyatına eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşmaları amaçlanmaktadır.
EDEB 504 Türk Halk Edebiyatı
Bu derste halkbilimi çalışmalarının belli başlı kuramları, özellikle Fin ekolü ya da halkbiliminde karşılaştırmalı araştırma, işlev kuramı, performans kuramı, Freudcu çözümleme yöntemi, sözlü formül kuramı, içerik çözümlemesi ve yapısal folklor kuramı üzerinde durulacaktır. Kuramlar hakkındaki tartışmalar temel türlere ait metinler üzerinde yoğunlaşacaktır. Böylelikle, EDEB 414'te ele alınmayan bazı folklor türleri (törenler, türküler, efsaneler) yakından incelenecek, araştırma yöntemi ve çözümleme açısından ele alınacaktır. Dersin yükümlülükleri arasında bir dönem ödevi ve bir arasınav da bulunmaktadır.
EDEB 505 Tanzimat Edebiyatı I
Tanzimat'tan Cumhuriyet'in kuruluşuna kadar geçen sürede Türk edebiyatındaki temel değişimleri kapsayacak olan bu ders, roman, deneme, şiir, tiyatro, ve eleştiri türlerinin doğuşu ve gelişimi üzerinde duracaktır. Çalışma konuları arasında eski-yeni çatışması, toplum içinde edebiyatın yeri ve edebilik tartışmaları, dönemin edebiyatına toplumsal etkiler vb. olacaktır. Önemli yazar ve şairlerin başlıca yapıtlarının yanı sıra A. H. Tanpınar'ın XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi başlıklı yapıtı gibi ikincil kaynaklar okunacak metinler arasındadır.
EDEB 506 Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı
Bu ders, Cumhuriyet'in kuruluşundan günümüze Türk edebiyatındaki başlıca gelişmeleri ele alacaktır. Önemli edebi hareketler ve bazı türlerdeki (özellikle şiir, tiyatro, kısa öykü, roman ve eleştiri) temel değişimler, 20. yüzyıl Türk edebiyatının dönüm noktalarını temsil eden metinler aracılığıyla incelenecektir. Dönemin edebiyat tarihinin eleştirel değerlendirmesi de dersin amaçlarından biridir.
EDEB 507 Türk Şiiri
Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar Türk şiirinin değişme sürecine kısa bir bakıştan sonra, bu ders 1923'ten bugüne kadar şiir akımlarını, değişen ideolojik ve estetik yaklaşımları, şiirin 20. yüzyıl boyunca Cumhuriyet aydınlanmasıyla ilişkilerini inceleyecektir. Edebi kuramlarla ilişkiler de incelenerek çağdaş şiirin gelişmesi eleştirel biçimde irdelenecektir.
EDEB 511 Osmanlıca III
Bu dersin amacı öğrencilerin çeşitli dönemlerden ve türlerden seçilmiş Osmanlıca metinleri anlama yetilerini geliştirmektir.
EDEB 512 Osmanlıca IV
Bu ders, öğrencilerin güçlük doğuran bazı Osmanlıca metinleri okuma ve anlama yetilerini ilerletmeyi amaçlamaktadır.
EDEB 513 Tasavvuf Edebiyatı
Dersin amacı, 12. yüzyılda Ahmed Yesevi'den 18. yüzyılda Şeyh Galib'e kadar Türk tasavvufunun edebi ürünlerini incelemektir. Başka dinlerde ve İslâmiyette (özellikle Arap ve Fars kültürlerinde) mistik düşünce gözden geçirildikten sonra, Mevlânâ Celaleddin Rumi ve Yunus Emre, Anadolu'da 13. yüzyıldan başlayarak yayılan tarikatlerin tekke edebiyatı, divan ve halk sofî gelenekleri üzerinde durulmaktadır. Okuma listesinde en çok şiirler (bu arada belli başlı mesnevilerden seçmeler) yer almakta, bazı düzyazı örnekleri de bulunmaktadır. Mistik kültürün Tanzimat'tan bu yana Türk edebiyatına etkileri ve yansımaları da ele alınmaktadır.
EDEB 514 Divan Edebiyatı Semineri
Dersin amacı, 12. yüzyılda Ahmed Yesevi'den 18. yüzyılda Şeyh Galib'e kadar Türk tasavvufunun edebî ürünlerini incelemektir. Başka dinlerde ve İslâmiyette (özellikle Arap ve Fars kültürlerinde) mistik düşünce gözden geçirildikten sonra, Mevlânâ Celâleddin Rumi ve Yunus Emre, Anadolu'da 13. yüzyıldan başlayarak yayılan tarikatlerin tekke edebiyatı, Divan ve halk Sofî gelenekleri üzerinde durulmaktadır. Okuma listesinde en çok şiirler (bu arada, belli başlı mesnevilerden seçmeler) yer almakta, bazı düzyazı örnekleri de bulunmaktadır. Mistik kültürün Tanzimat'tan bu yana Türk edebiyatına etkileri ve yansımaları da ele alınmaktadır.
EDEB 515 Farsça III
Bu ders, öğrencilerin Farsçalarını uygun metin okumaları ve yazılı alıştırmalar aracılığıyla orta seviyeye getirmeyi amaçlamaktadır.
EDEB 516 Farsça IV
Bu ders, öğrencilerin Farsçalarını ileri düzeyde dilbilgisi çalışmalarıyla yüksek seviyeye getirmeyi amaçlamaktadır.
EDEB 522 Eski Anadolu Türkçesi
Kaynakların özgün metinlerden seçileceği bu derste öğrenciler Eski Anadolu Türkçesi ile tanıştırılacak ve Eski Osmanlıcanın kendine özgü dilbilgisi özellikleri ele alınacaktır. Önkoşul: Osmanlıca I-II.
EDEB 523 13. Yüzyıl Edebiyatı
13. yüzyılda Anadolu'da İslam mistisizmi, mezhepler, hümanizm, yeni bir İslami yaşayış biçimi ve mimari ile halk güldürüsü ve taşlama doruk noktasına ulaştı. Derste, döneme damgasını vuran Mevlânâ Celâleddin Rumi, Hacı Bektaş Veli, Yunus Emre ve Nasreddin Hoca gibi şahsiyetlerin yanı sıra Selçuklu kültürü ve edebiyatı ele alınacaktır. Okunacak metinler arasında, Rumi'nin Divan, Mesnevi, Rubaiyat adlı yapıtlarıyla Yunus Emre'nin şiirlerinden ve Nasreddin Hoca'nın fıkralarından seçmeler bulunacaktır.
EDEB 524 Türk Romanı
Bu derste, Türk romanının 19. yüzyılın ikinci yarısındaki doğuşundan günümüze kadar geçirdiği değişimlerin toplumsal, psikolojik ve estetik yönleri incelenecektir. Ele alınacak konular arasında ilk romanların geleneksel anlatılarla ilişkisi, romanların toplumsal göstergeleri, roman yazımı geleneğindeki biçimsel değişiklikler ve bazı önemli romanlara eleştirel yaklaşımlar bulunmaktadır. Okunacak metinler, tarihî roman, felsefi roman, sosyolojik roman, köy romanı, doğa romanı ve modernist roman örneklerinin yanı sıra çeşitli eleştirel değerlendirmeleri içerecektir. Oğuzertem
EDEB 525 Türk Tiyatrosu
Bu derste geleneksel Türk tiyatrosu (meddah, karagöz ve ortaoyunu) ile 19. yüzyıl ortalarından günümüze modern tiyatro ve tiyatro edebiyatı ele alınacaktır. Dramanın tarihsel bir incelemesi yapılacak, bazı oyunlar ve pasajlar değerlendirilecektir.
EDEB 529 Minyatürlerle Osmanlı Kültürü
Osmanlı kültürünü inceleyen bu dersin ayırıcı özelliği, konuların minyatürler eşliğinde verilişidir. Osmanlı minyatürlerinde Osmanlı sanatçılarının yaklaşımı her olayı açık seçik ayrıntılarıyla vererek nesnel doğrulara yönelmektir. Minyatürler, konunun incelenmesinde çağdaş metinler kadar güvenilir kaynaklardır. Bu derste aşağıdaki başlıklar incelenecektir:
1) Portreler;
2) Tarih konuları;
3) Edebiyat;
4) Genel şenlikler;
5) Din ve mitologya konuları;
6) Doğa ve kent görünümleri;
7) Günlük yaşam;
8) Bilimsel ve ansiklopedik konular.
EDEB 530 Edebî Çeviri
Atölye tarzındaki bu dersin amacı öğrencilere Türk edebiyatı metinlerini İngilizceye çevirme yöntemlerini öğretmektir. Ders, İngilizce bilgisini kanıtlamış olan öğrencilere açıktır. Türk edebiyatı tarihinin değişik dönemlerinden—bu arada, mutlaka divan, halk, Tanzimat edebiyatı ürünlerinden ve çağdaş edebiyattan—manzum ve düzyazı metinler çevrilecektir. Uzmanlaşma dalı ve/veya tez konusu dolayısıyla öğrencilere ayrı ayrı metinler verilebilir. Öğrencilere doğrudan doğruya çevirinin yanı sıra yaratıcı—belki de yayımlanabilir—çeviri yapma yöntemleri öğretilecektir.
EDEB 534 İleri Düzeyde İngilizce Okuma
İngilizce yapı bilgisinin anlambilimsel özellikleri incelenerek başlayacak olan bu dersin amacı ileri düzeyde İngilizce okuma becerisini kısa sürede geliştirmektir. Okumalar özgün edebi ve eleştirel metinlerden yapılacaktır.
