Program tanımları
Programın Tanımı ve Amacı
Karşılaştırmalı Tarih ve Toplum Çalışmaları (KTTÇ), Koç Üniversitesi’nin Tarih ve Sosyoloji bölümlerini bir araya getiren disiplinler arası bir yüksek lisans programıdır. Ülkemizde, sosyal bilim yüksek lisans programlarında disiplinler arası yaklaşımlara artan bir ihtiyaç vardır. Bazı üniversitelerde belli bir konu veya bölge üzerine yoğunlaşan disiplinler arası bazı programlar olmakla birlikte, teorik ve tarihsel bir perspektife dayanan ve ampirik yöntemlere önem veren yüksek lisans programları eksiktir.
Karşılaştırmalı Tarih ve Toplum Çalışmaları Yüksek Lisans Programı bu eksiği gidermeyi amaçlamaktadır. Program tezli ve iki yıllık olup öğrencilere çalışmalarında devlet ve toplumdaki tarihsel dönüşümler veya toplumsal eşitsizlikler şeklinde tanımlanan iki alandan birinde, karşılaştırmalı perspektiften niteliksel ve/veya niceliksel araştırma yöntemleriyle yoğunlaşma imkanı sağlayacaktır.
Devlet ve toplumdaki tarihsel dönüşümler alanında yoğunlaşmayı seçen öğrenciler, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye tarihi üzerinde çalışmanın yanı sıra, siyasette, siyasi ideolojilerde, ekonomide ve sosyal meselelerdeki belli başlı dönüşümleri karşılaştırmalı bir bakış açısıyla inceleyeceklerdir.
Toplumsal eşitsizlikler alanında yoğunlaşan öğrenciler ise sınıf, toplumsal cinsiyet ve etnik eşitsizliklerin nedenleri, tezahürleri ve sonuçlarının yanı sıra; toplumsal eşitsizlikler ve toplumsal sorunları hedef alan sosyal politikalar konusunda da çalışacaklardır.
KTTÇ yüksek lisans programı öğrencilerine genel olarak iki yönde katkıda bulunur. Birincisi, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütlerinde önemli görevler alacak iyi eğitimli sosyal bilimciler yetiştirir. İkinci olarak, öğrencilerini Türkiye’de, Avrupa’da ve Kuzey Amerika’da doktora eğitimi almaya yönelik hazırlar.
Ders Programı
Programın ilk yılında; öğrenciler dördü zorunlu alan dersi, ikisi seçmeli alan dersi ve bir genel seçmeli olmak üzere yedi ders (her biri 3 kredili) alırlar. Buna ek olarak programın ilk yılında kredisiz tez-öncesi seminer dersinin alınması zorunludur. Genel seçmeli dersler KTTÇ programınca düzenli açılan derslerden ve/veya Uluslararası İlişkiler Yüksek Lisans Programı ile ortak açılacak dersler arasından seçilebilir. İkinci yıl tez yazım sürecine ayrılmışır. Öğretim Asistanlığı yükümlülüğü olan tüm öğrenciler TEAC 500 (Öğretim Deneyimi – kredisiz) dersini yükümlü oldukları dönemde alırlar. Tüm öğrenciler ENGL 500: Akademik Yazı Yazma (3 kredi) dersini almak zorundadır.
Ders İçerikleri
Zorunlu Dersler
CSHS 501 Araştırma Yöntemleri
Tarih araştırmalarında ve sosyal bilimlerde kullanılan temel araştırma yöntemlerini, zayıf ve güçlü yönleriyle ele alır. Modüler olarak tasarlanan bu derste öğrenciler tarihsel, sosyolojik ve karşılaştırmalı metodlarla tanışır; veri toplama yöntemleri, arşiv araştırma yöntemleri, sözlü tarih, mülakat teknikleri, doküman analizi, anket oluşturma ve uygulama yöntemleri ve temel istatistiksel yöntemlerini (frekans, regresyon analizi, vb.) inceler.
CSHS 502 Araştırma Tasarımı
Tarih araştırmalarında ve sosyal bilimlerde kullanılan ve CSHS 501 dersinde ele alınan yöntemler ışığında, hipotez oluşturma, araştırma sorularının oluşturulması, anket hazırlama, görüşme formları ve diğer veri toplama teknikleriyle uygulamaya yönelik araştırma tasarımları üzerine odaklanır. Ayrıca, bilimsel araştırma önerisi yazımının gereklerini de irdeler.
CSHS 504 Tarihsel Sosyoloji
Sosyal bilimlerde pek çok önemli teorik sorun tarih ve sosyolojinin kesişim noktasında araştırmalar yürüten bilim insanları tarafından ortaya atılmıştır. Peki bu sorular nasıl oluşturulmuştu ve cevaplandırılmıştı? İnsan eylemleri ve sosyal yapıların zamansal boyutunu kavramak ne kadar önemlidir ve bunun bizim toplumsal yaşamı anlamamız açısından doğurduğu sonuçlar nelerdir? Geçmiş bugün için ne kadar önemlidir? Ders bu soruları ele alır; öğrencileri bazı temel teorilerle ve yöntemlerle tanıştırır ve onlara karşılaştırmalı ve tarihsel sosyolojide öne çıkan ana temaların bir seçkisini sunar.
CSHS 506 Türkiye’de Devlet ve Toplum
19. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye toplumu çalışmalarındaki ana yaklaşımları ve konuları ele alır. Osmanlı/Türkiye toplumundaki temel toplumsal, ekonomik ve siyasal dönüşümleri bölgesel bir yaklaşımla inceler.
CSHS 510 Tez-Öncesi Semineri
Öğrencilere tezlerine başarılı bir şekilde başlamaları için, konu seçiminde, araştırma için gerekli ön hazırlıklar ve farklı yöntemlerin değerlendirilmesinde yardım eder.
CSHS 595 Tez
ENGL 500 Akademik Yazı Yazma
Akademik yazı yazabilmenin yanı sıra eleştirel okuma ve düşünme yeteneklerini de geliştirmek için özel olarak tasarlanmış bir derstir. Dersin hedeflerine, sınıf içinde ve dışında kapsamlı okuma, yazma ve tartışma faaliyetleriyle ulaşılacaktır. Öğrencinin performansı dönem sonunda değerlendirilip yeterli/yetersiz olarak notlandırılacaktır.
TEAC 500 Öğretim Deneyimi
Yüksek lisans öğrencilerine lisans derslerinde uygulamalı bir öğretim deneyimi sağlar. Öğrencilere temel kavramları ve bir konu hakkındaki bilgilerini iletebilmeyi ve uygulamayı öğretir
Seçmeli Alan Dersleri (her dönem sadece sınırlı sayıda seçmeli ve alan seçmeli ders açılır.)
CSHS 507 Türkiye’de Devlet ve Toplum Üzerine Seçilmiş Konular
19. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye'de siyasal ve toplumsal yapıları, başka devletler ve toplumlarla karşılaştırmalı olarak inceler. Ele alınan konular arasında, devlet-toplum ilişkileri, göç, toplumsal tabakalaşma, kimlik, vatandaşlık ve siyasal ve iktisadi dönüşümler yer alır.
CSHS 511 Sosyal Tabakalaşma
Sosyal tabakalaşma konusunda öğrencileri başlıca teorilerle ve araştırma bulgularından eğilimlerle tanıştırır. Sınıf, ırk, etnisite, cinsiyet gibi sosyal tabakalaşma ve eşitsizliklerin temel boyutlarını tarihsel, küresel ve karşılaştırmalı bir perspektiften irdeler.
CSHS 513 Sosyal Refah ve Sosyal Politikalar
Avrupa ve Kuzey Amerika ülkeleri ile gelişmekte olan ülkelerdeki sosyal refah, sosyal adalet ve sosyal politika kavramlarının evrimini inceler. İşlenecek konular arasında modern anlamıyla “refah devleti”nin oluşumu ile kamu, özel ve gönüllü birimlerin sosyal hizmetlerdeki rollerinin gelişimi yer alır. Ayrıca, politikaların oluşum süreçleri, bu sürece katılanların rolü ve sosyal politikaların etkileri; gelir ve hizmetlerin yeniden dağılımı temelinde ele alınacaktır.
CSHS 516 Milletler ve Milliyetçilik
Millet, milliyet, milliyetçilik ve ulus-devlet kavramlarını, milliyetçiliğin ne şekillerde tahayyül edildiğini, gündelik yaşamdaki farklı tezahürlerini ve pratiklerini ve bu konulardaki temel teorik ve sosyal bilimsel yaklaşımları inceler.
CSHS 518 Devlet Üzerine Karşılaştırmalı Yaklaşımlar
Devlet-toplum ilişkileri hakkında, devlet oluşumu ve devletin ekonomik kalkınmaya müdahalesi konularındaki teorik yaklaşımlardan hareketle karşılaştırmalı yaklaşımlar sunar. Batılı ve batılı olmayan devlet oluşumu ve kalkınma modelleri arasında mukayese yaparak, sosyoloji ve siyaset bilimi alanlarındaki devletlerle ilgili yazına bir katkı sunmayı amaçlar.
Genel Seçmeli Dersler (her dönem sadece sınırlı sayıda seçmeli ve alan seçmeli ders açılır)
CSHS 521 Orta Doğu Hakkında Karşılaştırmalı Yaklaşımlar
19. yüzyıldan itibaren Orta Doğu’da siyasi sistemlerin oluşumunu ve gelişimini inceler. Ayrıca, imparatorlukların yıkılması, ulus-devletlerin kurulması ve bu devletlerin dış politikaları gibi toplumsal ve siyasi süreçleri inceler.
CSHS 524 Karşılaştırmalı Devletçi Politikalar
Balkanlar ve Sovyetler Birliği dâhil olmak üzere Doğu Avrupa ülkelerindeki devletçi politikaları, Türkiye’yle karşılaştırmalı olarak inceler. 20. yüzyılda bu ülkelerde uygulanan farklı ekonomik politikaları ele alır. Devletçi politikaların bu toplumlarda yaşanan siyasi dönüşümler üzerindeki etkisini inceler.
CSHS 540 Toplumsal ve Siyasi Hareketler
Toplumsal hareketler ve kitlesel eylem alanlarındaki çalışmalara ışık tutan teorik yaklaşımları, kavramsal sorunları ve ampirik araştırmaları irdeler. Toplumsal hareketlere bireylerin ve kitlelerin katılımını ve kitlesel eylemlerin toplumsal ve siyasi bağlamını inceler.
CSHS 551 Göç ve Nüfus Hareketleri
Göç ve nüfus hareketleri konularındaki sosyal bilim yazınlarını inceler. Uluslararası göç, uluslar-ötesi göç, diaspora oluşumu, mülteci hareketleri ve ülke içinde yerinden edilme konusundaki teorik yaklaşımları ve ampirik araştırmaları ele alır.
CSHS 561 Ekonomik Sosyoloji
Klasik ve yeni ekonomik sosyoloji yazınlarını ele alır. Adam Smith, Max Weber ve Karl Polanyi’nin klasik yaklaşımları ile piyasa, kayıt dışı ekonomi, etnik ekonomi ve ilişki ağları gibi konulardaki yeni kavramsal tartışmalar üzerinde durur.
CSHS 565 Kültür ve Toplum Tarihi Üzerine Araştırmalar
Kültür ve toplum araştırmaları konusundaki belli başlı tarih yazımı yaklaşımlarını ele alır. Bu alandaki dönüm noktaları üzerinde durur ve tarihçilere ışık tutan metodolojik, teorik ve ideolojik çerçeveleri inceler. Tarihsel gelişimi üzerinde durulacak konulardan bazıları şunlardır: Kent yaşamı, popüler kültür ve toplumsal denetim, okuma alışkanlıkları, dini inançlar ve toplumsal cinsiyet ilişkileri.
CSHS 570 Toplumsal Cinsiyet Eşitsizlikleri
Toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin tarihsel köklerinin arka planını ve günümüzdeki cinsiyet eşitsizliklerini ortaya çıkaran ekonomik ve ideolojik nedenleri inceler. Cinsiyet eşitsizliklerinin süregelmesine katkıda bulunan mikro ve makro süreçleri ele alır. Cinsiyet eşitsizliklerini düzeltmeyi hedef alan makro düzeydeki politikaları ve mikro alandaki müdahaleleri değerlendirir ve karşılaştırır.
CSHS 574 Suç ve Sapma
Öğrencileri sosyal sapma çalışmaları ile tanıştırır; sosyolojideki en önemli sosyal sapma kuramlarını inceler ve günümüz toplumlarındaki toplumsal sapma ile ilgili güncel literatürü gözden geçirir. Suç ve sapma hakkında karşılaştırmalı bir perspektif sunarak toplumdaki iktidar dağılımının, eşitsizlik yapılarının ve sapma ve ahlak gibi kavramların kültürel tanımlarının suç ve sapmaya bakıştaki önemine dikkat çeker.
CSHS 581 Tarihte Seçilmiş Konular
Tarih araştırmalarında seçilmiş konuları seminer formatında sunar.
CSHS 582 Sosyolojide Seçilmiş Konular
Sosyolojik araştırmalarda seçilmiş konuları seminer formatında sunar.
